Badanie Europejski Sondaż Społeczny realizowane jest co dwa lata, począwszy od 2002 roku. W każdej edycji badania ankieta składa się z dwóch części: stałej i rotacyjnej.
Część stała powtarzana jest we wszystkich edycjach badania. Stwarza to możliwość obserwacji zmian zachodzących w opiniach i postawach mieszkańców krajów europejskich.
Część rotacyjna dotyczy zagadnień, które międzynarodowy Komitet Naukowy ESS oraz Zgromadzenie Ogólne krajów uczestniczących w projekcie uznają za szczególnie aktualne dla Europy. Stąd też jest ona zmieniana w poszczególnych edycjach badania. W ostatnich latach część ta dotyczyła, między innymi, wyobrażeń dotyczących sprawiedliwości społecznej, opinii na temat właściwego czasu podejmowania kluczowych decyzji życiowych, takich jak zawarcie małżeństwa, posiadanie dzieci, przejście na emeryturę, postaw wobec zmian klimatu i różnych źródeł energii, postaw wobec zjawiska imigracji i imigrantów, skutków kryzysu ekonomicznego na świecie dla społeczeństw europejskich, opinii o zadaniach państwa wobec całego społeczeństwa i grup znajdujących się w trudnej sytuacji.
Poniżej zamieszczono wykaz zagadnień poruszanych w każdej z części.
Część stała, powtarzana w każdej edycji ESS obejmuje następujące bloki tematyczne:
Media, Internet i zaufanie społeczne
Czas poświęcany na oglądanie/słuchanie/czytanie informacji politycznych, korzystanie z Internetu, zaufanie do ludzi.
Polityka
Zainteresowanie polityką i poczucie wpływu na politykę, zaufanie do instytucji krajowych i międzynarodowych, udział w wyborach i inne formy zaangażowania politycznego, orientacje społeczno-polityczne oraz opinie na temat imigracji.
Subiektywny dobrostan, dyskryminacja i wykluczenie społeczne, religia oraz tożsamość narodowa i etniczna a także ocena stanu zdrowia oraz poczucie bezpieczeństwa osobistego.
Charakterystyka społeczno-demograficzna
Skład gospodarstwa domowego oraz profil społeczno-demograficzny respondenta: wiek, stan cywilny, wykształcenie, a w przypadku osób pracujących (obecnie lub w przeszłości) także zawód i szczegółowe pytania dotyczące pracy. Podobne pytania dotyczą współmałżonka/partnera.
Skala Ludzkich Wartości
Opracowana przez S. Schwartza skala obejmuje wartości moralne i społeczne.
Rozumienie i ocena demokracji
Jest to powtórzenie, w zmienionych w wielu krajach warunkach politycznych, modułu z ESS 6 (2012). Pytania dotyczą z jednej strony wyobrażeń i oczekiwań wobec demokracji, z drugiej zaś oceny funkcjonowania demokracji we własnym kraju.
Kontakty społeczne w pracy i życiu rodzinnym za pośrednictwem mediów cyfrowych (elektronicznych)
Umiejętność korzystania z Internetu, ogólne postrzeganie technologii cyfrowych, komunikacja w rodzinie i w relacjach zawodowych z ich wykorzystaniem, konflikt między pracą a życiem prywatnym. Pytania dotyczą także wpływu pandemii COVID-19 na korzystanie z mediów cyfrowych.
COVID-19: postawy, doświadczenia i skutki pandemii
Ocena priorytetów i działań władz w walce z epidemią w kraju, doświadczenia rodzinne i osobiste związane z epidemią, w tym dotyczące sfery zawodowej.
Czas życia – przebieg życia
Jest to powtórzenie analogicznego modułu z ESS 3 (2006). Pozwala zaobserwować, jak w wyniku długofalowych skutków recesji 2008 roku oraz przemian ekonomicznych, społecznych i politycznych zmienił się przebieg życia społeczeństw i postrzeganie najlepszego wieku, najmłodszego i najstarszego wieku dla poszczególnych wydarzeń w życiu. Chodzi o takie wydarzenia, jak zamieszkanie z partnerem/partnerką, małżeństwo, rodzicielstwo, emerytura.
Sprawiedliwość społeczna w kontekście wzrastających nierówności
Pytania dotyczą następujących wymiarów: sprawiedliwości w wymiarze politycznym, sprawiedliwych dochodów, szans edukacyjnych i związanych z pracą, sprawiedliwego podziału dóbr, a także podejścia do zasad normatywnych, zamknięcia się społeczeństwa, wiary w sprawiedliwość na świecie.
Zmiany klimatu i wykorzystanie energii
Pytania dotyczą postaw wobec różnych źródeł energii, zachowań z tym związanych oraz preferencji w zakresie polityki energetycznej państwa. Moduł zawiera także pytania o postrzeganie zmian klimatu i możliwości ograniczenia tych zmian.
Opieka państwa, zabezpieczenie społeczne i podatki
Jest to powtórzenie, w zmienionych warunkach, analogicznego modułu z ESS 4 (2008). Pytania dotyczą postaw wobec roli opiekuńczej państwa, jej postrzegania i oceny, także w odniesieniu do niektórych kategorii społeczeństwa: emerytów, bezrobotnych, rodziców wychowujących małe dzieci. Dodano nowe pytania o opinie na temat ograniczenia niektórych świadczeń i zmianę ich struktury, a także na temat dwóch omawianych ówcześnie programów: bezwarunkowego dochodu podstawowego oraz programu świadczeń społecznych dla osób ubogich.
Imigracja
Jest to powtórzenie, w zmienionych warunkach (napływ imigrantów m. in. związany z konfliktami zbrojnymi w różnych krajach), analogicznego modułu z ESS 1 (2002). Dodano nowe wskaźniki postaw wobec imigracji i imigrantów oraz wpływu zjawiska imigracji na różne sfery życia w kraju.
Zdrowie
Związki między stylem życia (w tym odżywianiem się, paleniem papierosów, piciem alkoholu, aktywnością fizyczną itp.) oraz dostępem do opieki lekarskiej i leczenia a stanem zdrowia.
Dobrostan osobisty i społeczny
Jest to powtórzenie, w zmienionych warunkach ekonomicznych (kryzys), analogicznego modułu z ESS 3 (2006). Dodano nowe wskaźniki dobrostanu oraz pytania dotyczące czynników (przede wszystkim zachowań) wpływających na dobrostan.
Rozumienie i ocena demokracji
Celem modułu jest zbadanie zadowolenia z demokracji. Pytania dotyczą z jednej strony wyobrażeń i oczekiwań wobec demokracji, z drugiej zaś oceny funkcjonowania demokracji we własnym kraju.
Rodzina, praca a dobrostan
Jest to powtórzenie, w zmienionych warunkach ekonomicznych (kryzys), analogicznego modułu z ESS 2 (2004). W porównaniu z ESS 2 większy nacisk został położony na doświadczenia związane z pracą oraz napięcia między czasem poświęcanym na pracę i sprawy domowe oraz rodzinne.
Zaufanie do wymiaru sprawiedliwości: policji i sądów
Problematyka ta ma kluczowe znaczenie dla polityki państwa w zakresie stanowienia prawa karnego. Brak zaufania do wymiaru sprawiedliwości sprzyja erozji legitymizacji instytucji prawa. Pytania dotyczą zaufania do policji i sądów, doświadczeń w kontaktach z policją i sądami, kooperacji z tymi instytucjami w różnych sytuacjach oraz postaw wobec karania.
Opieka państwa, zabezpieczenie społeczne i podatki
Postawy wobec roli opiekuńczej państwa, jej postrzeganie i ocena. Pytania dotyczą opinii na temat zobowiązań państwa wobec całego społeczeństwa oraz poszczególnych jego grup (emerytów, bezrobotnych, ludzi chorych), świadczeń i usług socjalnych, a więc ochrony zdrowia, ubezpieczeń społecznych itp. oraz opinii na temat wysokości podatków.
Status grup wiekowych, stereotypy i uprzedzenia związane z wiekiem
Pozycja w społeczeństwie ludzi należących do różnych grup wiekowych (ludzi młodych i starych), ich traktowanie w społeczeństwie oraz stereotypy i dyskryminacja związana z wiekiem.
Czas życia – przebieg życia
Strategie przyjmowane w planowaniu własnego życia. Pytania dotyczą następujących zagadnień: w jakim wieku należy podejmować kluczowe decyzje życiowe, takie jak: rozpoczęcie pracy zawodowej, usamodzielnienie się, zawarcie związku małżeńskiego, pierwsze dziecko itp., a także plany dotyczące emerytury.
Dobrostan osobisty i społeczny
Zadowolenie z pracy, dochodów i poziomu życia, ogólne zadowolenie z życia, samopoczucie w ostatnim okresie oraz pomoc innym ludziom.
Zdrowie i opieka zdrowotna
Związki między miejscem w strukturze społecznej, a zdrowiem i korzystaniem z opieki zdrowotnej. Pytania dotyczą oceny stanu zdrowia, opinii o przyjmowaniu lekarstw, korzystania z medycyny alternatywnej oraz relacji lekarz–pacjent.
Moralność ekonomiczna
Normatywne i moralne aspekty rynku i konsumpcji w warunkach globalizacji i polityki neoliberalnej. Pytania dotyczą stosunków i wzajemnego zaufania między konsumentami (nabywcami) a producentami towarów i firmami świadczącymi usługi.
Rodzina, praca a dobrostan
Źródła satysfakcji i psychologicznych napięć w kontekście roli państwa w ich powstawaniu. Pytania dotyczą proporcji między czasem poświęcanym na pracę zawodową a czasem poświęcanym na życie rodzinne i różnego rodzaju prace domowe oraz oceny warunków życia.
Imigracja i azyl
Postawy wobec imigracji i udzielania azylu, postrzeganie skali (zakresu) imigracji, ocena polityki państwa wobec imigrantów oraz wpływu zjawiska imigracji na gospodarkę, kulturę narodową itp.
Zaangażowanie obywatelskie
Zaangażowanie społeczne i polityczne (działalność w partiach, organizacjach i stowarzyszeniach oraz wolontariat), wartości obywatelskie oraz więzi rodzinne i towarzyskie